Ομιλία Προέδρου Μιχάλη Κουρουτού, στην παρουσίαση

Κυρίες και Κύριοι

Η ΟΙΕΛΕ, εδώ και δεκαετίες, μελετά και τεκμηριώνει επιστημονικά και υπεύθυνα τα κρίσιμα εκπαιδευτικά θέματα. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που επιφυλάχτηκε να τοποθετηθεί άμεσα, όταν το Υπουργείο έδωσε στη δημοσιότητα το σχέδιο για το Πρόγραμμα Σπουδών του Γενικού Λυκείου.

Σήμερα, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της έρευνας που διενήργησε το Κλαδικό Ινστιτούτο Εκπαίδευσης σε συνεργασία με το ΚΑΝΕΠ / ΓΣΕΕ, πρέπει να επισημάνουμε τα αδύνατα σημεία της πρότασης του Υπουργείου και να καταθέσουμε τεκμηριωμένα τις προτάσεις μας για τη λειτουργία και το πρόγραμμα σπουδών του Λυκείου.

Ειδικότερα, οι δομικές αδυναμίες στο σχέδιο του Υπουργείου για το Νέο Γενικό Λύκειο εντοπίζονται στα εξής :

1. δεν ανταποκρίνεται στις ουσιαστικές ανάγκες των εφήβων μαθητών αφού παραγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες και τα φυσικά χαρακτηριστικά της ηλικίας τους. Συνεχίζει να τους εμπλέκει στη μαθησιακή διαδικασία με τρόπο ψυχαναγκαστικό, νοσηρά ανταγωνιστικό και παρωχημένο.

2. δεν αντιμετωπίζει το Λύκειο ως μια, πραγματικά περιεκτική και σύγχρονη, βαθμίδα γενικής παιδείας.Αντίθετα το διαμορφώνει ως βαθμίδα εξειδίκευσης μέσα από ένα πλήθος μαθημάτων που ανταγωνίζονται το ένα το άλλο αφήνοντας το μαθητή αδιάφορο και παθητικό.

3. δεν παρέχει στους μαθητές πραγματική δυνατότητα επιλογής μαθημάτων, επιλογή που να τους διασφαλίζει την ελευθερία να διαμορφώνουν το πρόγραμμα σπουδών σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους. Η «ελευθερία των επιλογών» με τον τρόπο που παρέχεται στην πρόταση του Υπουργείου είναι ψευδεπίγραφη και περιοριστική, γι’ αυτό θα ακυρωθεί, ουσιαστικά, στην πράξη της εκπαιδευτικής καθημερινότητας.

4. δεν οδηγεί στη μορφωτική αυτοτέλεια και στην παιδαγωγική αυτονομία του Λυκείου. Εξακολουθεί να εγκλωβίζει το Λύκειο σε παθητικό προθάλαμο της επόμενης βαθμίδας αφού το κρατά όμηρο του συστήματος πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο. Υπό την έννοια αυτή θα διευρυνθεί η φροντιστηριακή λογική της εκπαιδευτικής διαδικασίας με συνέπεια τη διαιώνιση της ίδιας νοσηρής νοοτροπίας που ταλανίζει εδώ και δεκαετίες το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

5. δε δημιουργεί μια βαθμίδα διασφαλισμένης ποιότητας. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει ένα σοβαρό και αξιόπιστο εξεταστικό σύστημα που πιστοποιεί με κύρος την επάρκεια ενός εθνικού απολυτηρίου το οποίο θα ανοίγει διεξόδους προς όλες τις κατευθύνσεις.

6. δε διασυνδέει το Λύκειο, ως ενεργό μαθησιακό κέντρο, με την τοπική κοινωνία, αφού εξακολουθεί να το αντιμετωπίζει ως απονεκρωμένο κύτταρο της εκπαιδευτικής γραφειοκρατίας που εθίζει τους μαθητές στην απομνημόνευση και την τυπολατρία.

7. δεν αντιμετωπίζει στο ίδιο πλαίσιο συζήτησης το τεχνικό – επαγγελματικό Λύκειο και τη σχέση των δυο σχολείων μεταξύ τους, καθώς και με την προηγούμενη και επόμενες βαθμίδες τους.

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω την ανάγκη συστράτευσης όλων των δυνάμεων του τόπου, προκειμένου να αξιοποιήσουμε μία από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Χωρίς αμφιβολία, κάθε υγιής μεταρρύθμιση προϋποθέτει την ελεύθερη και ανεξάρτητη ανταλλαγή απόψεων και επιχειρημάτων, ενώ η κοινωνική συνεννόηση απαιτεί αίσθημα ευθύνης και ρεαλισμού για να προχωρήσει ο τόπος μπροστά.

Μιχάλης Κουρουτός
Πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ