ΟΙΕΛΕ 60 ΧΡΟΝΙΑ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΤΟΥ ΠΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΝΙΚΟΥ ΣΟΦΙΑΝΟΥ

Η ΟΙΕΛΕ γιορτάζει φέτος τα 60 χρόνια της με μια σειρά αφιερωμάτων και ειδικών εκδηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτό αναβιώνουμε μια πάγια πρακτική της εφημερίδας του κλάδου «Ο Ιδιωτικός Εκπαιδευτικός» που σε τακτά χρονικά διαστήματα φιλοξενούσε απόψεις σημαινόντων προσόντων από το χώρο της εκπαίδευσης. Πρόσφατα αναρτήσαμε στην ιστοσελίδα μας συνέντευξη της κορυφαίας μορφής των γραμμάτων και πρώην Υπουργού Παιδείας Κ. Δεσποτόπουλου που είχε δημοσιευτεί στον «Ιδιωτικό Εκπαιδευτικό» το Μάρτιο του 1990.

Η πρώτη συνέντευξη που σήμερα δημοσιεύουμε είναι του μέλους του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ κ. Νίκου Σοφιανού. Το ΚΚΕ και ιδίως η πρώην Γ.Γ. του κόμματος Αλέκα Παπαρήγα και ο Νίκος Σοφιανός έχουν σταθεί εδώ και πολλά χρόνια αρωγοί και συμπαραστάτες στο δύσκολο αγώνα του κλάδου μας. Στη συνέντευξη ο Νίκος Σοφιανός αναλύει τις θέσεις του κόμματος για την ιδιωτική εκπαίδευση και τονίζει την αναγκαιότητα στήριξης των εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών και αντιμετώπισης της ασυδοσίας των επιχειρηματιών που δρουν στο χώρο της Παιδείας.

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, τα ιδιωτικά σχολεία παρέχουν δημόσιο αγαθό, άρα πρέπει να εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας. Ποια θα πρέπει να είναι η στάση του κράτους απέναντι στην προσπάθεια ορισμένων να καταργηθεί η διαχρονική αυτή πρόβλεψη και να μετατραπεί το αγαθό αυτό σε εμπόρευμα;

Απάντηση: Να βάλουμε το βασικό πρόβλημα. Για εμάς η δημόσια εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι ιδιωτική. Πρέπει να είναι δημόσια, καθολική και πραγματικά δωρεάν όχι αυτή την με επίφαση δωρεάν Παιδεία που βλέπουμε στις μέρες μας και αφορά τα τεράστια ποσά που ξοδεύει η λαϊκή οικογένεια. Όχι μόνο αυτοί που στέλνουν τα παιδιά στα ιδιωτικά σχολεία, αλλά κυρίως το ποσό που ξοδεύει η λαϊκή οικογένεια για να στηρίξει το παιδί της μέσα στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και για να του δώσει επιπλέον γνώσεις και ενδιαφέροντα που στη δική μας αντίληψη θα έπρεπε να παρέχονται εντελώς δωρεάν από το δημόσιο σχολείο. Η ισότιμη πρόσβαση στη γνώση δεν μπορεί να δεχτεί αυτή την παρέκκλιση του ιδιωτικού σχολείου. Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως εμείς παραβλέπουμε την ανάγκη με βάση τη σημερινή κατάσταση να υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις, ώστε να μπαίνει φραγμός σ΄αυτό που προσπαθούν οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών σχολείων, οι επιχειρηματίες της εκπαίδευσης, αποθρασυμένοι κυριολεκτικά από τις πολιτικές που ασκούν οι προηγούμενες, αλλά και αυτή η κυβέρνηση, να ζητούν «τα πάντα όλα», δηλαδή ουσιαστικά να μην υπάρχει κανένας έλεγχος, κανένα εργασιακό δικαίωμα, καμία εξασφάλιση και του εκπαιδευτικού, ο οποίος κατά τη δική μας αντίληψη, από πλευρά  ταξική ανήκει στην εργατική τάξη σε σχέση με τον εκπαιδευτικό στο δημόσιο σχολείο που από τα πράγματα είναι μέρος του συνολικότερου εποικοδομήματος που διαμορφώνει η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα και θέλει να χρησιμοποιήσει τον εκπαιδευτικό αυτό ως μοχλό στο πέρασμα της δικής της κυρίαρχης αντίληψης.

Άρα, για εμάς, σε ένα Σύνταγμα που αποτυπώνει μια νέα οργανωμένη λαϊκή πλειοψηφία, η οποία γίνεται ιδιοκτήτης του πλούτου που παράγει αυτή η χώρα, δεν μπορεί να υπάρχει καμιά αναφορά για ιδιωτική λειτουργία στο χώρο της εκπαίδευσης, ή στο χώρο της υγείας, ή γενικά στους χώρους των κοινωνικών αγαθών που το κράτος είναι υποχρεωμένο να τα παρέχει δωρεάν και ισότιμα μέσα από δημόσια συστήματα εκπαίδευσης, υγείας, ασφάλισης, ψυχαγωγίας, αθλητισμού κ.λπ. Όμως για να το κλείσω, εμείς βλέπουμε την προσπάθεια που γίνεται να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ασύδοτης δράσης των ιδιοκτητών με πρώτο θύμα τους εργαζόμενους στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, αλλά και τα παιδιά που, μην το κρύβουμε, έχουν μια καλύτερη οικονομική δυνατότητα, φοιτούν σ’ αυτούς τους χώρους.

Πώς θα πρέπει η πολιτεία να προστατεύσει το δημόσιο συμφέρον, αλλά και την ισονομία ανάμεσα σε μαθητές που φοιτούν σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία;

Εδώ υπάρχει μια αντίφαση. Δηλαδή από τη μια μιλάμε για επιχειρήσεις, μιλάμε για ιδιοκτήτες, μιλάμε για υπηρεσίες που πληρώνονται και από αυτή την πλευρά αυτές οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν επιχειρήσεις με αυξημένη φορολόγηση και όχι με τα ευνοϊκά πλαίσια που προβλέπονται σήμερα και με πλήρη εξασφάλιση όλων των εργαζόμενων, πρώτα απ’ όλα των εκπαιδευτικών αλλά και όλων των υπόλοιπων που βρίσκονται στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, ή στις ιδιωτικές δομές εκπαίδευσης. Φυσικά θεωρούμε από τη στιγμή που υπάρχει αυτό το σύστημα ιδιωτικής εκπαίδευσης, θα πρέπει να ελέγχεται και να είναι ενταγμένο από πλευράς περιεχομένου της εκπαίδευσης που παρέχει στο Υπουργείο Παιδείας και στο αντίστοιχο περιεχόμενο που έχει και το δημόσιο σχολείο. Αυτή είναι η πλευρά αρχής με βάση, αν θέλετε, το σημερινό συσχετισμό δυνάμεων και το σημερινό σύστημα ιδιωτικής εκπαίδευσης το οποίο, για να ανοίξω μια παρένθεση, προσπαθούν να διευρύνουν και στην ανώτατη εκπαίδευση με τη συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω από το άρθρο 16. Τώρα πώς αντιμετωπίζουμε την ασυδοσία και αυτή την προσπάθεια παρά το πλαίσιο που υπάρχει και που τύποις μόνο εξασφαλίζει μια ισότιμη πρόσβαση στη γνώση ανάμεσα στο δημόσιο και στο ιδιωτικό σχολείο; Πρέπει να αντιμετωπίζεται με τον πιο αποφασιστικό τρόπο και χωρίς αυτό να βαίνει σε βάρος των εργαζόμενων πχ με το κλείσιμο, αλλά με την ταυτόχρονη εξασφάλιση του εργαζόμενου ο οποίος δεν μπορεί να πληρώσει με την ανεργία την ασυδοσία του εργοδότη του. Επίσης, μπορούμε να δούμε αξιοποίηση και επιμέρους προτάσεων σε επίπεδο θεσμικό στη Βουλή.

Δείτε αυτά που συζητούνται με την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας για το Νέο Λύκειο. Ουσιαστικά η φροντιστηριοποίηση του δημόσιου σχολείου που και τώρα υπήρχε με μια έννοια θεσμοθετείται, λειτουργώντας ουσιαστικά οι δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου ως φροντιστηριακή εκπαίδευση. Οι αντιφάσεις που έχει αυτό το θεσμικό πλαίσιο που πηγάζουν από το γεγονός πρώτα απ’ όλα ότι ένα κοινωνικό αγαθό μετατρέπεται σε ανοιχτό εμπόρευμα, όχι καλυμμένο, γιατί καλυμμένο είναι και στο δημόσιο σχολείο, πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο συνολικότερων αλλαγών στην εκπαίδευση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει η ανάγκη άμεσης παρέμβασης εκεί που ακόμη κι αυτό το σαθρό πλαίσιο παραβιάζεται. Χρειάζεται αυτή η άμεση παρέμβαση. Τώρα, το αν μπορεί   να οριοθετηθεί το ιδιωτικό λύκειο που παρέχει φροντιστηριακή στήριξη στους μαθητές του είναι πλευρές που είναι δευτερεύουσες, αν φύγεις από τη βασική αρχή που εμείς αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν αντιμετωπίζεις την ασυδοσία.

Ωστόσο, κάποια ιδιωτικά σχολεία παραβιάζουν ακόμη και διαδικασίες, όπως οι ενδοσχολικές εξετάσεις. Σας δίνουμε ως παράδειγμα περίπτωση ιδιωτικού σχολείου στην επαρχία που έδινε γραμμένες τις λύσεις μαζί με τα θέματα των εξετάσεων. Είναι δυνατόν αυτό να χορηγεί ισότιμους τίτλους;

Γι’ αυτό πρέπει να καταργηθεί η ιδιωτική εκπαίδευση και οι εργαζόμενοι στην ιδιωτική εκπαίδευση να ενταχθούν στη δημόσια εκπαίδευση.

Τα στοιχεία πρόσφατης μεγάλης έρευνας σε 1150 περίπου συναδέλφους μας έδειξαν ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί έχουν υψηλό ακαδημαϊκό προφίλ. Περίπου το 60% έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έχει παρακολουθήσει σεμινάρια επιμόρφωσης/κατάρτισης. Με γνώμονα ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί διορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας,  συμφωνείτε ότι θα πρέπει να ορίζονται σε όλες τις θέσεις της δημόσιας διοίκησης, μεταφέροντας την εμπειρία τους από τα ιδιωτικά σχολεία;

Η θέση ευθύνης πρώτα απ’ όλα είναι η διδασκαλία. Εμείς, όταν μιλάμε για εκπαίδευση, μιλάμε για εκπαιδευτικούς που θα πρέπει να έχουν όλα τα εφόδια και όλους τους οικονομικούς πόρους και φυσικά η εργασιακή σχέση θα πρέπει να είναι μόνιμη, σταθερή. Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να  εναλλάσσεται, ή να βρίσκεται σε παύση, γιατί υπήρχε και αυτό το καθεστώς στην ιδιωτική εκπαίδευση, και υπάρχει και τώρα σε φροντιστήρια και σε κέντρα ξένων γλωσσών, να απολύονται το καλοκαίρι και να επαναπροσλαμβάνονται με τη νέα χρονιά. Εμείς θεωρούμε ότι το πτυχίο είναι το εφόδιο. Όμως διαμορφώνεται μια εργασιακή ζούγκλα, αυτό που ονομάζουμε αγορά εργασίας, που απαιτεί βιογραφικό με μπόλικα επιπλέον προσόντα για να είναι ανταγωνιστικός για τους όρους της δικής τους οικονομίας ο εκπαιδευτικός και από αυτήν τη σκοπιά θεωρούμε ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί που βρίσκονται σήμερα στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης πρέπει να ενταχθούν στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα που στο βασικό σχολείο από τη μια, στην ενιαία ανώτατη εκπαίδευση από την άλλη αλλά και στην ανάγκη ύπαρξης τεχνικών επαγγελματικών δομών για μετά το 12χρονο υποχρεωτικό σχολείο, ένα τέτοιο εκπαιδευτικό δυναμικό χρειάζεται. Δεν μπορεί να καλύπτεται ούτε με τις φουρνιές των αναπληρωτών που έχουν γίνει καθεστώς, ούτε των ωρομισθίων, των εργαζόμενων σε διάφορα προγράμματα ΕΣΠΑ, δεν μπορεί να καλύπτονται με τις γνωστές αναλογίες, δεν μπορεί ένα μεγάλο κομμάτι παιδιών να δυσκολεύεται να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση. Και γι’ αυτό η απάντηση στην ερώτηση «μα μπορούν  χιλιάδες ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί να ενταχθούν στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα;» Ναι, εμείς λέμε μπορούν. Γιατί χρειάζεται ένα τέτοιο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα που χρειάζεται όλο αυτό το ανθρώπινο δυναμικό, που έχει αποκτήσει εμπειρία, έχει όλα τα προσόντα και μπορεί να παρέχει με σύγχρονους όρους στην εργασία του την επιστήμη που σπούδασε, να την προσφέρει στα παιδιά.

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται το φαινόμενο της επέκτασης της παραπαιδείας στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέσω της ανεξέλεγκτης ίδρυσης παράνομων φροντιστηρίων δημοτικού-κέντρων μελέτης, χωρίς κανέναν έλεγχο από την πολιτεία και με σαφείς κινδύνους για την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία των παιδιών σε τρυφερή ηλικία, που ιδρυματοποιούνται σε περιβάλλον τάξης από τις 8 το πρωί και συχνά έως τις 10 το βράδυ. Ποια είναι η θέση σας, αλλά και του ΚΚΕ για το ζήτημα;

Με μια κουβέντα μπορείς να πεις ότι αυτή η εξέλιξη που νομίζω δεν είναι των τελευταίων χρόνων, πάει μια δεκαετία, αλλά έχει επεκταθεί, έχει φουντώσει το τελευταίο διάστημα δείχνει την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος που και στη φάση τώρα των διαφόρων αλλαγών που προωθούνται αλλά και στην προηγούμενη φάση είναι εναρμονισμένο με την οικονομία του κεφαλαίου, με τις ανάγκες της, και το κόστος αυτής της προσαρμογής βγαίνει στο μορφωτικό επίπεδο των παιδιών. Εμείς θεωρούμε ότι η πρόταση του ΚΚΕ για ένα ενιαίο 12χρονο σχολείο που μπορεί να καλύψει τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες και παίρνει το παιδί από την ηλικία των 6 χρόνων και του δίνει τη δυνατότητα να καλλιεργήσει μια ολόπλευρη προσωπικότητα που γνωρίζει τις βασικές αρχές σε κάθε επιστημονικό αντικείμενο και που ταυτόχρονα αποχτάει την ικανότητα να σκέφτεται, να χειρίζεται τη γλώσσα του, να έχει επαφή με την αισθητική και την  φυσική αγωγή, ένα τέτοιο σχολείο είναι η μόνη ρεαλιστική απάντηση στα αδιέξιοδα που εκφράζονται και με αυτή τη μορφή. Γιατί η ανάγκη γι’ αυτά τα κέντρα μελέτης, όπως τα ονομάζουν, ξεκινάει από τη δυσκολία πιθανόν της οικογένειας να στηρίξει το παιδί και από την απουσία χρόνου της οικογένειας να ασχοληθεί με το παιδί και από το γεγονός ότι το περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος, η διδασκαλία η ίδια  δεν μπορεί να προσεγγίσει τις ιδιαίτερες ανάγκες, τις σύγχρονες μαθησιακές δυσκολίες, δεν μπορεί να βοηθήσει το παιδί να εξελιχθεί μορφωτικά από την πρώτα δημοτικού μέχρι τη συνέχεια.  Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι και μια σειρά μέτρα που έχουν παρθεί, ειδικά από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, γύρω από το ολοήμερο στο Δημοτικό σχολείο, για παράδειγμα με την κατάργηση του υπεύθυνου δασκάλου,  έχουν αποψιλώσει κυριολεκτικά τον όποιο μορφωτικό-διαπαιδαγωγητικό ρόλο του. Έχουν καταστήσει το ολοήμερο “παιδοφυλακτήριο”.

Και θα έλεγα ότι αυτό το πρόβλημα καλύπτεται με αυτό το φούντωμα της ονομαζόμενης παραπαιδείας σε κάθε βαθμίδα, εξάλλου και στα Πανεπιστήμια υπάρχουν πλέον φροντιστήρια. Είναι η αποτυχία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που παρακολουθεί σε κάθε φάση ανάπτυξης και εξέλιξης την αντίστοιχη οικονομία και φέρνει αυτό το αποτέλεσμα. Τώρα, αυτή η κατάργηση όλου αυτού του συστήματος δεν μπορεί να έρθει αν δεν δεις συνολικά την ανατροπή και στο επίπεδο της οικονομίας για να διαμορφώσεις ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα καλύπτει πλέον νέες ανάγκες και αυτό, αν θέλεις, συνδυάζεται και με την κατάσταση που διαμορφώνει η κρίση, η ανεργία, οι δυσκολίες που υπάρχουν στην οικογένεια να ανταποκριθεί, η έλλειψη χρόνου. Είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζεται μόνο με το να εκφράσεις την εναντίωση. Την εναντίωση την εκφράζεις. Από εκεί και πέρα πρέπει να δεις όλες τις πλευρές χωρίς να χάνεις το κύριο. Σ’ αυτή τη διαδικασία είναι ζητούμενο και τα εργασιακά δικαιώματα σ’ αυτούς τους χώρους. Γιατί έχει καθιερωθεί πλέον όλο το μνημονιακό πλαίσιο με την ωρομίσθια εργασία και η εργασία, απ’ όσα γνωρίζω είναι με τα 2 ως 2,5 ευρώ σ’ αυτούς τους χώρους.

Μετά από γενναίο δικαστικό αγώνα συναδέλφου που έφτασε μέχρι το ΣτΕ εκδόθηκε η απόφαση 622/2010 που, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Οι διατάξεις  των παραγράφων 1 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος  αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση του συμφέροντος της εκπαίδευσης και για τον λόγο ότι εξασφαλίζουν στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς λειτουργούς σταθερές, κατά το δυνατόν, συνθήκες  εργασίας, ώστε να μπορούν απερίσπαστοι να εκτελούν τα καθήκοντά τους για την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση του σκοπού της Παιδείας, ο οποίος, κατά τα προεκτεθέντα, έχει αναχθεί σε συνταγματικό λόγο δημοσίου συμφέροντος». Ένα καθεστώς ελεύθερων, αναιτιολόγητων απολύσεων εξυπηρετεί τη συνταγματική επιταγή; Πώς θα πρέπει να διασφαλίζονται στοιχειώδεις όροι εργασιακής δικαιοσύνης για τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς και προστασίας του δημόσιου συμφέροντος στα ιδιωτικά σχολεία;

Η λέξη κλειδί στην απόφαση είναι το «κατά το δυνατόν». Από εκεί και πέρα το όπλο με το οποίο αμύνεται και επιτίθεται ένας εργαζόμενος είναι η συλλογική σύμβαση εργασίας. Ο αγώνας για να υπάρχει συλλογική σύμβαση εργασίας στον κλάδο σας και που θα καλύπτει με κατηγορίες και την αντίστοιχη πρόβλεψη στόχων και αιτημάτων την κατηγοριοποίηση που υπάρχει στο χώρο αυτό είναι ο μόνος δρόμος που έχουν οι εργαζόμενοι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί για να κατοχυρωθούν απέναντι στην ασυδοσία της εργοδοσίας. Η μια πλευρά είναι το θεσμικό πλαίσιο, η άλλη είναι η κατοχύρωση δικαιωμάτων και για το χρόνο εργασίας. Γιατί ο χρόνος εργασίας είναι κρίσιμο κομμάτι. Και φυσικά εντάσσονται και τα ζητήματα που αφορούν τα ασφαλιστικά και τα άλλα ζητήματα εργασίας. Στον αγώνα αυτό που κάνετε για να υπογράψετε συλλογική σύμβαση, είναι δεδομένη η στήριξη η πολιτική και με κάθε προσπάθεια του κόμματός μας.

Θεωρούμε ότι συνολικά ο αγώνας για την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας κόντρα σ’ αυτή την κοροϊδία της κυβέρνησης περί επεκτασιμότητας που αναφέρεται σε συγκεκριμένους κλάδους και αναφέρεται σε συγκεκριμένους εργαζόμενους αυτών των κλάδων, που αφήνει ακάλυπτους τους εργαζόμενους με τις ευέλικτες και ελαστικές εργασιακές σχέσεις, ωρομίσθιους, συμβασιούχους, περιοδικά εργαζόμενους, ο αγώνας αυτός είναι μονόδρομος απέναντι σ’ αυτό το συσχετισμό που υπάρχει, τον αρνητικό και απέναντι σ’ αυτή την κυβέρνηση και φυσικά στην όποια θα μας προκύψει μετά τις εκλογές.

Για το τέλος, θα θέλαμε μια σύντομη τοποθέτησή σας για τη διαχρονική θέση του ΚΚΕ για την ιδιωτική εκπαίδευση και τη στήριξη του κόμματός σας στον αγώνα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών.

Να πούμε γενικά ότι η δική μας προσπάθεια σαν κόμμα είναι να ανέβει ο βαθμός οργάνωσης στην ιδιωτική εκπαίδευση που είναι μικρός. Αν θυμάμαι καλά με την αποτύπωση της στατιστικής υπηρεσίας, είναι πάνω από 100.000 οι εργαζόμενοι στην ιδιωτική εκπαίδευση. Και η δική σας πείρα δείχνει ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι κυρίως στα φροντιστήρια και στα κέντρα ξένων γλωσσών που είναι το πιο ευάλωτο κομμάτι στην ασυδοσία της εργοδοσίας. Άρα μια από τις βασικές μας προσπάθειες σ’ αυτό το χώρο είναι να ανέβει η οργάνωση, αλλά να ανέβει φυσικά και η συνειδητοποίηση ότι απέναντι σε ένα ισχυρό μπλοκ οικονομικών, πρώτα απ΄όλα, αλλά και πολιτικών δυνάμεων που το στηρίζουν, χρειάζεται να δυναμώσει και ο προσανατολισμός της πάλης σ’ αυτό το κίνημα.  Αυτό μπορεί να δημιουργηθεί μέσα από αυτές τις διεργασίες που είναι σε εξέλιξη, που πρέπει να δυναμώσουν το επόμενο διάστημα. Σε αυτή την υπόθεση , το ΚΚΕ θα βρίσκεται πάντα στο πλάι των αγώνων των εργαζομένων στην ιδιωτική εκπαίδευση.