Οι κύριες επιπτώσεις του νόμου που ψηφίσθηκε εχθές για τον κλάδο μας

Στο Ελληνικό Κοινοβούλιο υπερψηφίστηκε εχθές από την ΝΔ και την Ελληνική Λύση το Αναπτυξιακό Νομοσχέδιο στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν και διατάξεις που αλλάζουν τις εργασιακές συνθήκες για όλους τους εργαζομένους. Αναδημοσιεύουμε, λοιπόν, ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ της 23/9/2019 με τις συνέπειες του νέου νόμου για τον κλάδο των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. 

ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ «ΜΙΝΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟΥ» ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η συμπερίληψη 5 άρθρων (49-53) στο νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο σχετικά με τις συλλογικές συμβάσεις και τη λειτουργία των συνδικάτων αποτελεί επί της ουσίας νέο «μίνι συνδικαλιστικό» νομοσχέδιο που βάναυσα περιστέλλει τη λειτουργία των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων, αχρηστεύει το θεσμό της διαιτησίας, διαλύει τις κλαδικές συμβάσεις και θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τόσο τη συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις από ηλεκτρονικό «φακέλωμα» όσο και την ίδια τη ζωντανή λειτουργία του εργατικού κινήματος. Οι διατάξεις αυτές ικανοποιούν πλήρως τις απαιτήσεις του ΣΕΒ και των υπόλοιπων εργοδοτικών οργανώσεων, οι οποίες ήδη με ανακοινώσεις τους «χαιρετίζουν» τις ακραίες, αντεργατικές ρυθμίσεις οι οποίες σηματοδοτούν την επιστροφή στην πρώτη μνημονιακή περίοδο και στην κατάλυση των εργασιακών σχέσεων με το δεύτερο μνημόνιο (κατάργηση συλλογικών διαπραγματεύσεων) και την ΠΥΣ 6/2012.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Οι δυσμενέστατες αυτές ρυθμίσεις έχουν βαρύτατες επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο της εργασίας, ορισμένες δε εκ των οποίων και στον κλάδο των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Πιο συγκεκριμένα:

• Η σημαντικότερη, ίσως, ρύθμιση που επί της ουσίας καταργεί τη δυνατότητα σύναψης συλλογικών συμβάσεων είναι η αχρήστευση του θεσμού της διαιτησίας. Η διαιτησία είναι θεσμός που καθιερώθηκε την περίοδο της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα με το Ν. 1876/90 και διασφάλιζε τη σύναψη συλλογικής σύμβασης μέσω της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής (κατά κύριο λόγο των εργαζόμενων) στον ΟΜΕΔ, όταν η άλλη πλευρά (η εργοδοτική) αποχωρούσε από τις διαπραγματεύσεις. Με τη ρύθμιση αυτή η διαιτησία είναι εφικτή μόνο αν πρόκειται για συλλογική διαφορά ΔΕΚΟ ή αν η συλλογική διαφορά επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας (!). Τούτο σημαίνει ότι από την προσφυγή στη διαιτησία αποκλείονται σχεδόν όλες οι οργανώσεις του ιδιωτικού τομέα, καθώς κανένας κλάδος (πλην ίσως του τουρισμού ή της βιομηχανίας) έχει σημαντική επιρροή στο ΑΕΠ της χώρας. Στο χώρο μας η δυνατότητα υπογραφής συλλογικών συμβάσεων στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης καθίσταται πρακτικά αδύνατη, καθώς, όπως διαπιστώσαμε και από τις πρόσφατες προσπάθειες της Ομοσπονδίας για να υπογραφούν συμβάσεις, οι εργοδότες αρνούνται την υπογραφή ΣΣΕ.

• Ακόμη κι αν υπάρχει ΣΣΕ όμως, υπάρχει η δυνατότητα (αναφέρεται αναλυτικά πιο κάτω στο κεφάλαιο «Ο Θάνατος των Κλαδικών Συμβάσεων») να εξαιρεθούν εργαζόμενοι ενός σχολείου, φροντιστηρίου, κέντρου ξένων γλωσσών, ή ΙΕΚ από την εφαρμογή της, καθώς ο νόμος δίδει τη δυνατότητα εξαίρεσης εργαζόμενων των οποίων οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν «σοβαρό οικονομικό πρόβλημα». Τα δε κριτήρια είναι τόσο ασαφή που ενδέχεται να αφορά τη συντριπτική πλειοψηφία των χώρων καθιστώντας ανενεργές τις ΣΣΕ. 

• Επίσης, η επέκτασή της σε όλες τις επιχειρήσεις ενός κλάδου (επεκτασιμότητα των ΣΣΕ) καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη. Μέχρι τώρα η διαδικασία ξεκινούσε με απλή αίτηση στον Υπουργό ο οποίος αποφάσιζε μετά από γνώμη του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (Α.Σ.Ε.) μετά τη διακρίβωση της κάλυψης ή μη του 51% του συνόλου των εργαζομένων του κλάδου. Τώρα απαιτείται εκτός από την αίτηση και έγγραφη τεκμηρίωση εκ μέρους του αιτούντος για τις επιπτώσεις της επέκτασης στην ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση που κοινοποιείται και στο Α.Σ.Ε. (θυμίζει εδώ τη θέσπιση ανάλογων κριτηρίων για τη διαιτησία που καθιστούν την προσφυγή σ’ αυτήν αδύνατη). Πέρα όμως από αυτό και την απόλυτη «γραφειοκρατικοποίηση» της διαδικασίας που θα προκαλέσει ατέρμονες καθυστερήσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις ο Υπουργός μπορεί με απόφασή του να εξαιρεί τις «προβληματικές» (με ασαφή κριτήρια, όπως θα αναφερθεί πιο κάτω) επιχειρήσεις (ακόμα και αν η ΣΣΕ έχει ήδη προβλέψει εξαιρέσεις για αυτές!).

• Η εγγραφή των στοιχείων των οργανώσεων στο συνδικαλιστικό μητρώο (ΓΕΜΗΣΟΕ) προκαλεί εύλογη ανησυχία, καθώς ναι μεν δεν περιλαμβάνονται τα ονόματα των μελών μιας οργάνωσης, αλλά μόνο ο αριθμός της, περιλαμβάνονται όμως τα ονόματα των εργαζόμενων που συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης και άλλα κρίσιμα στοιχεία της λειτουργίας τους. Η διάταξη όπως έχει διατυπωθεί δεν διασφαλίζει, σύμφωνα και με τη γνώμη έγκριτων εργατολόγων, ότι τα στοιχεία αυτά δεν θα τύχουν επεξεργασίας από τρίτους, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος ηλεκτρονικού φακελώματος οργανώσεων αλλά και προσώπων. Επειδή είναι πρόσφατη στον κλάδο μας η υπόθεση του περιβόητου site ΑΝΤΙ-ΣΕΦΚ, όπου άγνωστοι κουκουλοφόροι εργοδότες υπέκλεψαν στοιχεία συνδικαλιστών και αναρτούσαν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα σήμερα συνδικαλιστές ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί να βρίσκονται εγγεγραμμένοι σε black list και να μην βρίσκουν εργασία, η ΟΙΕΛΕ εκφράζει την κατηγορηματική της αντίθεση στη ρύθμιση αυτή.

• Οι προβλέψεις για ηλεκτρονική ψηφοφορία σε Γ.Σ. για απεργία, ή οποιαδήποτε άλλη κρίσιμη διαδικασία του εργατικού κινήματος θέτει το ζήτημα της μετατροπής των ζωντανών εργατικών οργανώσεων σε e-οργανώσεις-σφραγίδες χωρίς διάλογο και ενεργό συμμετοχή. Είναι μια ευφυής, χειρουργική κίνηση για να επιτευχθεί αναίμακτα και χωρίς εμφανείς απαγορεύσεις η επί της ουσίας κατάργηση του συνδικαλιστικού κινήματος.

Ο «ΘΑΝΑΤΟΣ» ΤΩΝ ΚΛΑΔΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

Ένα από τα πάγια αιτήματα τω εργοδοτικών οργανώσεων στη χώρα (γεγονός που αποδεικνύει ότι αποτελούν μορφώματα με τη νοοτροπία τσιφλικά κι όχι αξιόπιστοι κοινωνικοί εταίροι) είναι η διάλυση των συλλογικών συμβάσεων. Επειδή δεν είναι απλό να δηλώσουν δημόσια την αντίθεσή τους σε ένα θεσμό που προστατεύεται από διεθνείς και εγχώριες συμβάσεις και που αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο και εργασιακό δικαίωμα που προφυλάσσει την κοινωνική συνοχή και εμποδίζει την ασυδοσία του κοινωνικά ισχυρού, το εργοδοτικό λόμπι στη χώρα πιέζει φίλα προσκείμενες σε αυτό κυβερνήσεις για στοχευμένες αλλαγές που καταργούν ουσιαστικά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και την ουσία των ΣΣΕ, επιχειρώντας να ισοπεδώσουν όλους τους μισθούς των εργαζόμενων στη χώρα στο κατώτατο επίπεδο (650 ευρώ μικτά). 

Ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό κρύβεται στην πλήρη αποδυνάμωση των κλαδικών συμβάσεων που προβλέπουν ευνοϊκότερους όρους από αυτούς που προβλέπει η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Αυτό επιτυγχάνεται με τα άρθρα 49 και 51 του σχεδίου νόμου που με έξυπνο, είναι αλήθεια, τρόπο χωρίς να τις καταργούν, καθιστούν εξαιρετικά εύκολη την παράκαμψή τους. Πιο συγκεκριμένα:

• Με το άρθρο 49 δίδεται η δυνατότητα εξαίρεσης από τις κλαδικές (αλλά και εθνικές/τοπικές ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ) συμβάσεις εργαζόμενων σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα , όπως πχ αυτές που βρίσκονται σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας, ή συνδιαλλαγής ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης. Ο καθορισμός των κριτηρίων αφήνεται στην Υπουργική Απόφαση.

• Αντιστοίχως με το άρθρο 51 προβλέπει ότι η επιχειρησιακή ΣΣΕ υπερισχύει της κλαδικής, σε περίπτωση που η επιχείρηση αντιμετωπίζει «σοβαρά οικονομικά προβλήματα» και βρίσκεται σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας, ή συνδιαλλαγής ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης.

Για τα δύο αυτά άρθρα είναι εμφανές ότι ο τρόπος καθορισμού των κριτηρίων για τις επιχειρήσεις με «σοβαρά οικονομικά προβλήματα» και μάλιστα από Υπουργική Απόφαση είναι τόσο ασαφής που, σύμφωνα με εργατολόγους και εμπειρογνώμονες συνδικαλιστικών οργανώσεων, τα κριτήρια θα μπορούσαν να αφορούν το 80% τουλάχιστον των επιχειρήσεων. Επίσης, η έννοια «παραπτωχευτική διαδικασία» δεν υπάρχει στο εμπορικό δίκαιο, άρα υφίσταται ένα ευρύτατο πεδίο εφαρμογής, καθώς είναι εξαιρετικό πιθανό να περιλαμβάνονται σ’ αυτό και επιχειρήσεις που βρίσκονται στα πρόθυρα της εισόδου τους στην προπτωχευτική διαδικασία (με απειλούμενη στάση πληρωμών κλπ.) .

Τέλος, η υπερίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών θα δώσουν τη δυνατότητα έκρηξης του εργοδοτικού συνδικαλισμού στη χώρα. Με γνώμονα ότι το 99,7% των επιχειρήσεων της Ελλάδας χαρακτηρίζονται ως μικρές/πολύ μικρές, επομένως είναι πολύ δύσκολο σε αυτές να εισέλθουν συνδικαλιστικές οργανώσεις για ευνόητους λόγους, οι εργαζόμενοι-όμηροι του εργοδότη τους θα στήνουν ψευδοσωματεία που δια της βίας θα αποφασίζουν για μείωση των μισθών τους. Το φαινόμενο αυτό ζήσαμε στην ιδιωτική εκπαίδευση με τη δημιουργία του ψευδοσωματείου στο χώρο των Κέντρων Ξένων Γλωσσών όπου απειλούμενοι με απόλυση εκπαιδευτικοί προσέρχονταν «οικειοθελώς» να ψηφίσουν «εκπροσώπους» (οι οποίοι ήταν συγγενικά πρόσωπα των ιδιοκτητών) που υπέγραψαν με τους εργοδότες την επαίσχυντη σύμβαση των 2,92 ευρώ την ώρα. 

Από τα παραπάνω προκύπτει πως το «μίνι συνδικαλιστικό» νομοσχέδιο αποτελεί βόμβα στα σπλάχνα του εργατικού κινήματος, κονιορτοποιώντας βασικά εργασιακά δικαιώματα, καταργώντας επί της ουσίας της ΣΣΕ στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των κλάδων εργασίας και ικανοποιώντας ακόμη και τις πιο ακραίες, λαίμαργες εργοδοτικές απαιτήσεις. Τυχόν ψήφιση και εφαρμογή τους θα βυθίσει στην εξαθλίωση το μεγαλύτερο κομμάτι των εργαζόμενων στη χώρα και θα συντελέσει στη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών, όπου εργαζόμενοι θα εργάζονται χωρίς κανένα δικαίωμα. Η νεοφιλελεύθερη ζούγκλα που οραματίζονται για τον κόσμο της εργασίας θα πρέπει να βρει απέναντί της το εργατικό κίνημα, τους άνεργους, τους συνταξιούχους (καθώς χάνονται εκατομμύρια ευρώ από τις ασφαλιστικές εισφορές και τινάζεται στον αέρα το συνταξιοδοτικό σύστημα), τους νέους ανθρώπους που ήλπισαν στις «πολλές και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας» που τους έταξαν ορισμένοι προεκλογικά και τώρα βλέπουν ότι στη θέση του αποκαλύπτεται ένας «εργασιακός Μεσαίωνας» που θυμίζει τριτοκοσμική χώρα.

Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί εκφράζουν την οργή και την αντίθεσή τους στις συγκεκριμένες διατάξεις του αναπτυξιακού νομοσχεδίου και η ΟΙΕΛΕ καλεί κάθε συνάδελφο, κάθε εργαζόμενο να συμμετάσχει στην απεργιακή κινητοποίηση των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών την Τρίτη, 24/9 στην Πλατεία Κλαυθμώνος.